Trzy Lipki to bardzo charakterystyczne wzgórze w Bielsku-Białej, jednocześnie miejsce popularne wśród mieszkańców i posiadające ciekawą historię. To także cel spacerów bielszczan oraz fascynatów historii II wojny światowej. Wznosi się na wysokość 386 m n.p.m. i położone jest w Starym Bielsku – obecnie to jedna z północnych dzielnic miasta, do 1977 roku jako samodzielna miejscowość. Dokładniej znajduje się na tzw. „Sarnim Stoku” – miejsce kojarzone z osiedlem mieszkaniowym oraz Zespołem Przyrodniczo-Krajobrazowym chroniącym m.in. las grądowy.

Szeroka panorama ze szczytu

Niektórzy nazywają je „Wzgórzem 386”. Przede wszystkim jest to miejsce, skąd rozpościera się szeroka panorama na Karpaty oraz Górny Śląsk (widać tutaj m.in. Tatry, Jezioro Goczałkowice czy zabudowania śląskich miast po polskiej i czeskiej stronie granicy). Poniżej parkingu przy samym wzgórzu na ulicy Portowej mieści się Klasztor Sióstr Redemptorystek.

W przeszłości wzgórze porastał las lipowy, obecnie jest zdominowane przez łąki oraz zabudowania mieszkalne. Jedynie na obszarze północno-wschodnim, ciągnącym się wzdłuż Potoku Zajazdowego, miejsce bogate jest w pokarm i gromadzi wiele gatunków ptaków, a także odwiedzają je sarny i zające.

Miejscowe legendy

Miejsce owiane jest wieloma legendami, które dotyczą przeszłości Bielska. Podobno stała tutaj w XVII wieku kaplica mająca upamiętniać żołnierzy szwedzkich, którzy zginęli podczas wojny trzydziestoletniej. Rzeczywiście w 1645 roku miała tutaj miejsce potyczka wojsk szwedzkich i polskich. W tym czasie zniszczony został las lipowy i pozostały cztery lipy. Uderzenie pioruna zwaliło jeszcze jedną. Od tego czasu mieszkańcy zaczęli wzgórze nazywać „Trzy Lipki”.

Tradycja także wspomina o czterech lipach, które przez stulecia rosły na wzgórzu, z Odsieczą Wiedeńską 1683 roku. Dla upamiętnienia zwycięstwa Jana III Sobieskiego oraz przejścia jego oddziałów przez Bielsko – wdzięczni mieszczanie mieli zasadzić drzewa na wzgórzu nad miastem. Jeszcze inna legenda wspomina, że były one pozostałością po starym pogańskim ołtarzu.

Pierwsze krzyże na wzgórzu

Niestety drzewa te zostały wycięte w 1939 roku, gdyż zbliżała się wojna i stanowiły one punkt orientacyjny. Po wojnie w 1945 roku posadzono nowe lipy, które zniszczyli wandale. Przed II wojną światową zbudowano tutaj kilka schronów, które wchodziły w skład fortyfikacji ciągnących się na długość 10 kilometrów. Rozlokował się tutaj Batalion ON „Bielsko” – Armii Kraków, jednak nie doszło na tym terenie do walk. Drewniany krzyż przeniesiono pod bramę kościoła św. Stanisława, pod zewnętrzny murze ogrodzenia na betonowej płycie, która istnieje do dzisiaj.

Sam krzyż spróchniał i rozpadł się kilka lat po wojnie. Prawdopodobnie pierwszym krzyżem na wzgórzu został ufundowany i poświęcony przez proboszcza kościoła w Starym Bielsku ks. dr Mateusza Opolskiego, w czasie obchodów 700-lecia kościoła, w 1835 roku. Obecnie schrony są udostępnione dla turystów.

Krzyż widać z daleka

Najbardziej charakterystycznym punktem odniesienia tego wzgórza jest stalowy, 40-metrowy, ważący 17 ton Krzyż Trzeciego Tysiąclecia. Pochodzi on z 2001 roku, niedaleko miejsca stojącego w latach 1935-1939 drewnianego krzyża (dokładnie w miejscu, gdzie stoi tablica informująca o tym). W 2004 r. bielski artysta Jacek Grabowski stworzył płaskorzeźbę Matki Bożej Nieustającej Pomocy, którą poświęcono w dniu Jej święta 27 czerwca, w pobliskim klasztorze Sióstr Redemptorystek i umieszczono w cokole krzyża.

Tomek

Uwielbiam odkrywać miejsca, w których nie byłem. Chodzę po górach i podróżuję. Interesuje mnie historia, sport oraz etnografia. Zajmuję się także genealogią rodzinną.