Drewniany kościół Bożego Ciała w Gutach

Guty (czes. Guty, niem. Gutty) stanowią część administracyjną miasta Trzyniec (cz. Třinec, niem. Trzynietz, słow. Trinec). Tutaj na terenie historycznego Śląska Cieszyńskiego w obecnym kraju morawsko-śląskim znajduje się drewniany kościół pod wezwaniem Bożego Ciała. Obecnie kościół jest repliką istniejącego tutaj do 2 sierpnia obiektu. Doszczętnie spłonął w wyniku podpalenia w nocy z 1 na 2 sierpnia 2017 roku. Pożar starało się gasić dziesięć jednostek strażackich z Trzyńca i okolicy. Niestety nic się nie dało zrobić i obiekt spłonął bardzo szybko. Do tego czasu był jednym z najstarszych drewnianych kościołów Zaolzia i jednym z najcenniejszych tego typu zabytków w Czechach.

Ujęto trzech sprawców, którzy odpowiednio dostali wyrok 3,5 (niepełnoletni), 8 i 9 lat pozbawienia wolności. Sprawcy z premedytacją kupili benzynę, napełnili nią cztery plastikowe butelki. Trzy z nich ułożyli przy tylnej ścianie kościoła, a czwartą rozlali i podpalili. Moment zapalenia się kościoła nagrywali na telefonach komórkowych. Na miejscu interweniowało dziesięć jednostek strażackich z Trzyńca i okolicy. W tym miejscu mała relacja jak wyglądał kościół przed i po spaleniu.

Kościół Bożego Ciała w Gutach
Kościół Bożego Ciała w Gutach

Pierwszy kościół w Gutach

Pierwszy kościół w tym miejscu wybudowali ewangelicy około 1563 roku (taka data widniała na drewnianym portalu wejściowym do zakrystii). Użytkowali go oni do 23 marca 1654 roku, kiedy to specjalna komisja im go odebrała. Luteranie przez następne stulecia i tak stanowili większość mieszkańców. Kościół i ołtarz poświęcił biskup krakowski Mikołaj Oborski 8 marca 1661 roku. Z kolei sprawozdanie z wizytacji kościoła w 1679 roku wspomina, że był niekonsekrowany, pw. Przenajświętszego Sakramentu, filialny parafii w Trzycieżu.

Wzbogacił się o wieżę w 1781 roku, którą wybudował Jan Molin (ewangelik) z Rakowca i Jan Duława (katolik) z Gnojnika. Podczas remontu w 1863 roku wykonano kamienną podmurówkę. Następny remont miał miejsce w 1877 roku, a gruntowna rewitalizacja kościoła miała miejsce w latach 2011-2012.

Obecny kościół-replikę zaczęto budować w lipcu 2020 roku. Obiekt został poświęcony 6 czerwca 2021 roku.

Kościół Bożego Ciała w Gutach
Kościół Bożego Ciała w Gutach

Konstrukcja świątyni

Stary gotycko-renesansowy kościół miał charakterystyczne cechy średniowiecznych kościołów drewnianych. Wybudowano go w konstrukcji zrębowej, z grubych belek (najgrubsze miały 0,6 m). Niewielkich rozmiarów była nawa, mająca 7 na 7,8 metra. Prezbiterium o wymiarach 5,5 na 5,4 metra, prosto zwieńczone było przesklepione kolebką z desek. Wysokość sklepienia nad prezbiterium wynosiła 6,8 metra. Zakrystia o wymiarach 4,3 na 1,9 metra przylegała do prezbiterium. Wieża wysoka na 15,6 metra na rzucie kwadratu dostawiono do nawy. Przyziemie wieży (7,9 na 7,9 metra) pełniło funkcję przedsionka. Ściany w kształcie trapezów zwężały się ku górze wieży, gdzie umieszczone były trzy dzwony, w tym najstarszy z 1565 roku. Obiekt otoczony był sobotami. Nawę i prezbiterium pokrywały odrębne dachy, kryte gontem. Dach nawy wynosił 10,3 metra i był większy od dachu prezbiterium. Wieża była pokryta dachem namiotowym zwieńczonym niewielką kopułką.

Kościół Bożego Ciała w Gutach
Kościół Bożego Ciała w Gutach

Główny obraz w stylu barokowym zastąpiono pierwotnym z 1592 roku, który później umieszczony został z boku. Ten XVI-wieczny ołtarz zawierał obraz „Ostatniej Wieczerzy” namalowany na desce. Były na nim umieszczone herby donatorów: Jerzego Sobka z Kornic i Jerzego Nieborskiego z Nieborów. Oratorium prawdopodobnie z 1626 roku, udekorowane było arabeskami wykonanymi przez Szczepana Sowę z Nieborów w 1642 roku.

guty
Kościół przed 1932 rokiem. Józef Londzin. Adres wydawniczy: Cieszyn : “Dziedzictwo błog. Jana Sarkandra”, 1932 Współtwórcy: Tomanek, Rudolf (1879-1941) Oprac Opis fizyczny: X, [2], 427 s. : il. ; 18 cm

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Prosze wpisz swój komentarz!
Proszę podaj swoje imię/nick

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.