Muzeum Ziemi Cieszyńskiej
W Czeskim Cieszynie, zaledwie kilkaset metrów od rzeki Olzy, na uwagę zasługuje Muzeum Ziemi Cieszyńskiej. Już od pierwszych chwil miejsce robi bardzo dobre wrażenie dzięki atrakcyjnej i nowoczesnej ekspozycji. Co ciekawe, mimo świetnej lokalizacji wokół było zaskakująco niewielu zwiedzających – a to akurat sprawiło, że mogliśmy spokojnie wszystko obejrzeć bez tłumów.
Muzeum zostało założone w 1948 roku, a jego powstanie zawdzięczamy cieszyńskiemu nauczycielowi i rysownikowi Ladislavowi Báče, który został także pierwszym administratorem placówki. Zgodnie z nazwą i profilem instytucji można tu poznać bardzo szeroką historię regionu. Dlatego nie brakuje informacji o górnictwie i jego czeskich tradycjach, o folklorze, dziejach oraz wielu innych aspektach lokalnej kultury. Na szczególną uwagę zasługują jednak wystawy poświęcone kulturze duchowej i materialnej, a także poruszające ekspozycje dotyczące obozów jenieckich z czasów II wojny światowej.
Wspaniałe eksponaty
Co istotne, niektóre eksponaty pochodzą już z początków XIX wieku. Do najcenniejszych zabytków należy również gotyckie malowidło z przełomu XV i XVI stulecia – tak zwana Terlicka Madonna. Została ona odkryta zupełnie przypadkowo podczas renowacji barokowego kościoła św. Wawrzyńca w Těrlicku. Podczas zwiedzania uwagę zwraca także duża liczba multimediów, które w nowoczesny sposób urozmaicają odbiór wystaw.
Równie ciekawie prezentują się zbiory artystyczne. Polskim turystom z pewnością spodoba się nawiązanie do czasów dynastii Piastów. Ponadto nie brakuje ekspozycji przyrodniczej – w końcu Ziemia Cieszyńska to również malownicze okolice Beskidu Śląskiego. Co więcej, można tu zobaczyć, jak wyglądało dawniej życie mieszkańców regionu – zarówno przedstawicieli „wyższych sfer”, jak i prostych mieszkańców wsi.
Całość ekspozycji zajmuje kilka pięter, dlatego nawet na pobieżne zwiedzanie warto przeznaczyć co najmniej godzinę. Dodatkowo dowiedzieliśmy się, że oprócz głównej siedziby muzeum posiada jeszcze kilka innych oddziałów w innych miejscowościach. Co istotne, regularnie prowadzona jest także współpraca z partnerami w Polsce.
Leopold Jan Šeršník – duchowy ojciec muzealnych tradycji Cieszyna
Cieszyn zapisał się w historii jako miasto o wyjątkowo bogatych tradycjach muzealnych. Ich początki sięgają działalności księdza Leopolda Jana Šeršníka (1747–1814). Jak na niewielkie miasto była to inicjatywa naprawdę unikalna.
Po kilku latach pracy w praskim Klementinum oraz w innych czeskich miejscowościach, takich jak Březnice i Cheb, Šeršník powrócił w 1775 roku do rodzinnego Cieszyna. Wówczas objął stanowisko administratora katolickiego gimnazjum oraz inspektora miejscowych szkół. Jego działalność silnie kształtowały idee oświecenia, a ogromny wpływ wywarł na niego także uczony Josef Dobrovský oraz funkcjonujące w Klementinum muzeum matematyczne, założone już w 1722 roku.
Dzięki tym inspiracjom Šeršník systematycznie rozwijał własne zbiory. Początkowo były to głównie książki, jednak z czasem jego kolekcja wzbogacała się także o archiwa cieszyńskie, zbiory przyrodnicze oraz eksponaty historyczno-artystyczne. Co więcej, Šeršník opracowywał wszystkie zbiory w sposób niezwykle nowoczesny jak na tamte czasy i przechowywał je zgodnie z ówczesnymi standardami. Wszechstronna osobowość Šeršníka sprawiła również, że profil muzeum miał wyraźnie naukowy charakter, zgodny z duchem epoki.
Ciekawe eksponaty
Pierwsze kolekcje robiły ogromne wrażenie. Obejmowały między innymi mięczaki, skamieniałości, raki, chrząszcze, motyle, jaja i gniazda ptaków. Uzupełniona została także o kolekcję rodzimych kwiatów uporządkowaną według systematyki Linneusza. Ponadto gromadzono próbki drzew krajowych i zagranicznych, nasiona, żywice, barwniki oraz leki. Nie brakowało również instrumentów geometrycznych, astronomicznych i fizycznych, modeli maszyn, broni, monet i medali, a także ilustracji do słynnego Orbis pictus.
Początkowo zbiory mieściły się w starym budynku gimnazjum w Cieszynie, gdzie zdeponowano także rozbudowaną bibliotekę Šeršníka. Z czasem jednak, z myślą o lepszej ekspozycji, zakupił on oddzielny budynek przeznaczony wyłącznie na cele muzealne. Spowodował początek wielkiej tradycji, która trwa do dziś.
Źródło:
Uwielbiam odkrywać miejsca, w których nie byłem. Chodzę po górach i podróżuję. Interesuje mnie historia, sport oraz etnografia. Zajmuję się także genealogią rodzinną.