Muzeum w Kraśnie nad Kisucą

Muzeum w Kraśnie nad Kisucą (Muzeum w Krásnie nad Kysucou), będące jednym z oddziałów Muzeum Kysuckiego w Czadcy, na pierwszy rzut oka nie wyróżnia się niczym szczególnym. Surowe, betonowe osiedle rodem z dawnej Czechosłowacji w żaden sposób nie zdradza, jakie skarby kryje wewnątrz. Tym większe było nasze zaskoczenie, gdy przekroczyliśmy próg i nagle znaleźliśmy się w samym centrum fascynującej podróży przez dzieje Kysuc — od śladów prehistorycznych mieszkańców tych ziem po erę astronautów ubiegłego stulecia. Tym bardziej, że przez ponad godzinę oprowadzał nas znakomity przewodnik muzeum.

Monumentalny mamut – wizytówka muzeum

Największą atrakcją jest tu monumentalna replika mamuta w skali 1:1, stojąca w miejscu nieprzypadkowym – to właśnie w okolicy Krásna odkryto szczątki tego gatunku. To ogromny model, wysoki na 375 cm i długi na ponad 6 metrów. Powstał w ciągu dwunastu tygodni pracy zespołu konserwatorów pod kierunkiem Róberta Cabúka. To rekonstrukcja samicy mamuta, obok której nie sposób przejść obojętnie – zachwytu nie kryją zwłaszcza najmłodsi zwiedzający.

„Kysucka Odyseja”: opowieść od wnętrza Ziemi po powierzchnię Księżyca

Stała wystawa „Kysucka Odyseja” została pomyślana jako wędrówka przez kolejne epoki. To powieść, w której historia regionu splata się z dziejami ludzkości. Ekspozycja obejmuje kilkanaście bloków tematycznych:

1. Geologia – podróż inspirowana „Podróżą do wnętrza Ziemi” Juliusza Verne’a z ekspozycją minerałów.
2. Paleontologia – pełnowymiarowy mamut, prehistoryczny nosorożec włochaty i model szkieletu tyranozaura.
3. Epoka prehistoryczna – człowiek Homo sapiens przy ognisku.
4. Neolit – pierwsi rolnicy na Kysucach.
5. Słowianie – rodzina w tradycyjnych strojach.
6. Wczesne średniowiecze – wyznaczenie granicy Kysuc kamieniem granicznym.
7. Renesans – Juraj Turzo z żoną Alžbetą Coborovą przed zamkiem w Bytčy.
8. Kolonizacja wołoska – pasterskie tradycje i wnętrze drewnianej chaty.
9. Fortyfikacje szańców na pograniczu słowacko-czeskim – replika XVIII-wiecznej armaty.
10. Nowoczesność – walki o Budatín.
11. Epoka przemysłowa – rozwój kolei Koszyce–Bogumin.
12. Emigracja – film dokumentalny o podróży mieszkańców Kysuc do USA.
13. Era kosmiczna – Eugene Andrew Cernan, ostatni człowiek na Księżycu.

Od mamuta do kosmonauty – niezwykła klamra historii

Odyseja kończy się w szczególnie inspirujący sposób – historią astronauty Eugene’a Andrew Cernana, którego korzenie rodzinne sięgają Kysuc. Jego dziadkowie urodzili się w Wysokiej nad Kysucą (słow. Vysoká nad Kysucou), skąd na początku XX wieku wyemigrowali do Stanów Zjednoczonych. Cernan był ostatnim człowiekiem, który stąpał po powierzchni Księżyca. W muzeum znajdują się tablice poświęcone jego misjom: Gemini 9 (1966), Apollo 10 (1969) oraz finałowej – Apollo 17 (1972).

Nieczęsto zdarza się, by w jednej przestrzeni można było zobaczyć pełnowymiarowego mamuta i autentyczny skafander astronauty. A jednak w Krásnie nad Kysucou te dwa światy łączą się w naturalny sposób, opowiadając historię regionu od czasów pierwszych łowców po współczesność.

Podróż do wnętrza Ziemi i inne wystawy czasowe

Zaraz przy wejściu czeka ekspozycja „Podróż do wnętrza Ziemi”, prezentująca minerały oraz narzędzia wykorzystywane przez poszukiwaczy.

Socjalistyczne Kysuce – powrót do czasów PRL-u w wersji czechosłowackiej

Bardzo ciekawa jest również stała ekspozycja na piętrze muzeum: „Tak żyliśmy (1948–1989)”, znana także jako „Socialistická Kysuca”. To prawdziwa kapsuła czasu – kuchnie z robotami kuchennymi tamtych lat, kredensy pełne zastawy, dywany, telewizory, szydełkowane ozdoby, szkolne sale z tornistrami oraz obowiązkowymi portretami prezydenta na ścianie.

Można zobaczyć także fragment biura pisarza Rudolfa Jašíka z Turzovki, a więc jego biurko, maszynę do pisania oraz książki. Co więcej, wśród eksponatów znalazły się również regionalne produkty, które rozsławiły Kysuce. Należą do nich między innymi dmuchane ozdoby choinkowe z Čadcy, łożyska z Kysuckiego Nowego Miasta, meble z lokalnych zakładów, a także szkolne ławki z Wysokiej nad Kysucou.

Dlaczego warto tu przyjechać?

Muzeum Historii Lokalnej w Krásnie nad Kysucou to miejsce, które zaskakuje na każdym kroku. Łączy przeszłość z przyszłością, naukę z emocjami, a historię regionu przedstawia w sposób przystępny i atrakcyjny. To świetna propozycja zarówno dla rodzin z dziećmi, jak i miłośników geologii, historii, techniki czy kosmosu.

Jeżeli będziecie w okolicy – koniecznie tutaj zajrzyjcie. „Kysucka Odyseja” naprawdę wciąga.

Tomek

Uwielbiam odkrywać miejsca, w których nie byłem. Chodzę po górach i podróżuję. Interesuje mnie historia, sport oraz etnografia. Zajmuję się także genealogią rodzinną.