Iłownica to miejscowość znajdująca się na Śląsku Cieszyńskim i ulokowana nad rzeką o takiej samej nazwie. Miejscowość znajduje się na obszarze, który nazwano Żabim Krajem. Na terenie gmin: Skoczów, Strumień, Haźlach, Zebrzydowice, Chybie, Goczałkowice-Zdrój, Pawłowice i Dębowiec znajduje się wiele stawów hodowlanych. Właśnie w Iłownicy zapoczątkowano takie hodowle i stąd ryby trafiały na pańskie stoły.

Rozszerzenie hodowli

Rozszerzenie hodowli nastąpiło w XVII wieku, gdy ziemie stały się własnością rodu Byszyńskich. Gospodarowali oni dobrze na tych terenach i mieli prawo do wyrębu w lasach książęcych. Niestety wojna trzydziestoletnia wywołała kryzys i tereny zostały bardzo zniszczone. Na Śląsku Cieszyńskim do władzy doszli Habsburgowie. Utworzyli oni tzw. Komorę Cieszyńską, która zarządzała tutejszymi majątkami. W wyniku tych działań do Iłownicy trafili specjaliści z austriackich ośrodków pstrągowych i karpiowych, w tym Thomas Dubisch.

Prekursor nowego systemu

Ten arcyksiążęcy mistrz rybacki zarządzał gospodarką rybną na stawach w Iłownicy i Landeku. Jego działalność była przełomowa nie tylko dla jego kariery, ale także dla całej hodowli karpia. W 1868 roku zapoczątkował innowacyjny sposób przenoszenia ryb będących w odpowiednim stadium hodowli do innych stawów i w ten sposób zwieszała się produkcja ryb. Dla Komory Cieszyńskiej wiązało to się z osiąganiem znacznych zysków. Tomasch Dubisch (1813-1888) niedługo przed śmiercią za wybitne zasługi został uhonorowany przez cesarza Franciszka Józefa, Złotym Krzyżem Zasługi. Wynaleziony przez niego system nazwano jego nazwiskiem i jest stosowany do dzisiaj.

Lokalizacja obelisku

Obelisk znajduje się na ulicy Skoczowskiej, niedaleko Ochotniczej Straży Pożarnej i został tutaj postawiony przez Zakład Biologii Wód PAN w 1963 roku, w 75 rocznicę śmierci wynalazcy. Obecnie na tym terenie działa Stowarzyszenie Rybackie “Żabi Kraj”. System Dubischa został udoskonalony przez ucznia Tomasha Dubischa, Adolfa Gascha z Kaniowa. Starał się on uzyskać rybę bardziej wykształconą i z większą ilością mięsa. W ten sposób wyhodował nową rasę karpia. Jest to ryba o małej głowie i mięsistym ciele. Zdobyła ona wielką sławę na świecie i nazwana została karpiem królewskim lub galicyjskim. Adolf Gash w 1880 roku otrzymał w Berlinie złoty medal na międzynarodowej wystawie rolniczej.

Tomek
zdjęcia: Monika Pawlak

Tomek

Uwielbiam odkrywać miejsca, w których nie byłem. Chodzę po górach i podróżuję. Interesuje mnie historia, sport oraz etnografia. Zajmuję się także genealogią rodzinną.