Amfiteatr w Puli

Planując wyjazd na Bałkany (i nie tylko) jednym z miejsc, które szczególnie chcieliśmy zobaczyć, był amfiteatr w Puli. W trakcie pobytu na Bałkanach nadszedł dzień, kiedy mogliśmy to zrealizować. Pula (wł. Pola, istr. Pula, łac. Pietas Iulia) jest chorwackim miastem znajdującym się na półwyspie Istria, nad Morzem Adriatyckim. Najbardziej charakterystycznym zabytkiem, z którego słynie miasto jest rzymski amfiteatr z II wieku p.n.e (chorw. Pulska Arena). Wjeżdżając do miasta, nie powinno być problemu z jego odnalezieniem, a wystarczy się kierować w kierunku morza. Pod samym amfiteatrem może być problem z zaparkowaniem samochodu, my jednak znaleźliśmy od razu wolne miejsce. Miejsca są płatne i należy je opłacić w parkomacie, z którym mieliśmy (nie tylko my) problem. W końcu zwiedziliśmy amfiteatr bez opłacenia miejsca, jednak obyło się bez blokady koła czy innych niespodzianek.

Amfiteatr Pula Chorwacja

Wokół amfiteatru znajduje się kram, gdzie sprzedawane są różne pamiątki i inne drobiazgi. Wstęp do środka kosztuje około 50zł od osoby, jednak warto wydać te pieniądze. Podczas naszej wizyty było bardzo upalnie, turystów było dość dużo, jednak nie przeszkadza to w zwiedzaniu. Najpierw zwiedza się amfiteatr wewnątrz areny, a następnie podziemia, gdzie zachowane zostały pomieszczenia dla gladiatorów i zwierząt. Obecnie mieści się tam ekspozycja muzealna i eksponaty archeologiczne. Znajduje się tam m.in. wystawa Uprawa winorośli i produkcja oliwy z oliwek na Istrii w okresie rzymskim, która poświęcona jest produkcji wysokiej jakości oliwy z oliwek i wina, produktów, które pochodziły z czasów rzymskich pośród najważniejszych czynników w Istryjska gospodarka. Procedury uzyskiwania oliwy z oliwek są pokazywane w zrekonstruowanych obiektach rzymskich wykorzystywanych do takich celów, w tłoczniach oliwy i prasach.

Amfory i nie tylko

Druga część wystawy poświęcona jest ruchowi związanemu z amforami na północnym Adriatyku w okresie rzymskim oraz z głównymi szlakami handlowymi. Handel był w przeważającej części przeprowadzany na szlakach morskich. Duży i bezpieczny port w Puli był ważnym przystankiem dla towarów podróżujących przez Adriatyk. Prywatne gospodarstwa rolne na zachodnim wybrzeżu Istrii, które produkowały większe ilości oliwy z oliwek, zostały wyposażone we własne małe obiekty portowe. Znaleziska archeologiczne związane z wymianą towarów pokazują, że Pula miała wyjątkowo rozwinięte stosunki gospodarczo-handlowe z obydwoma stronami Adriatyku, z miastami w północnych Włoszech, Panonii i Noricum. Jeśli chodzi o bardziej odległe regiony Cesarstwa Rzymskiego, Istria utrzymywała najintensywniejszą wymianę handlową z regionami przybrzeżnymi na Morzu Jońskim i Egejskim oraz z prowincjami, które również znajdowały się na wybrzeżu Morza Śródziemnego, na Bliskim Wschodzie i w Północnej Afryce.

pula15
podziemne ekspozycje

Płynne zapasy transportowano w amforach, dużych naczyniach ceramicznych wyposażonych w dwa uchwyty. Amfory były zwykle modelowane za pomocą okrągłej podstawy, która została wycelowana w spód, co zapewnia większą pojemność; w przeważającej części były używane do transportu i przechowywania oliwy z oliwek i wina, chociaż mogły również zawierać inne produkty, takie jak sos rybny, owoce i miód. Wypełnioną amforę zamknięto za pomocą płaskiej, okrągłej pokrywy przymocowanej żywicą. Amfory często oznaczano pieczęcią zawierającą nazwisko osoby, która zarządzała warsztatem garncarskim, lub nazwisko właściciela dużego gospodarstwa rolnego, w którym mieścił się warsztat.

Informacje techniczne i historia

Amfiteatr w Puli prezentuje się bardzo okazale i jest jednym z najlepiej zachowanych obiektów tego typu obok Al-Dżamm w Tunezji i Koloseum w Rzymie. Jest także drugim z najstarszych amfiteatrów tego typu na świecie. Został zbudowany z białego wapienia, a jego podstawę stanowi elipsa o wymiarach 132,5 x 105,1 metra, a jego powierzchnia wynosi 11 466 m2. Powstał na skarpie, gdzie od strony lądu są dwie kondygnacje, a od strony morza trzy, które wznoszą się na wysokość 32,45 metra. Na dolną kondygnację składają się 32 arkady, a na środkową 72. Najwyższa kondygnacja posiada 64 prostokątne otwory. Do amfiteatru można było się dostać przez 15 bram.

Pojemność amfiteatru wynosiła 23 tysiące widzów, co pod względem pojemności stawia tego typu obiekt na szóstym miejscu na świecie. Amfiteatr w Puli różni się od innych tym, że zawiera cztery prostokątne wieże. W każdej z nich znajdowały się drewniane schody pomocnicze służące do wspinania się na szczyt i do zbiorników wodnych, a ponadto wieże zwiększały stabilność płaszcza ściennego i wzmacniały konstrukcję całości. Wieże pokryte były pochyłym dachem wykonanym z płyt ceramicznych i dachówek na konstrukcji drewnianych belek. Na szczycie każdej wieży znajdowały się dwa oddzielne zbiorniki wodne wypełnione wodą deszczową.

pula9
Pula Amfiteatr Chorwacja

Budowa amfiteatru rozpoczęła się w 2 w.p.n.e. za czasów panowania Oktawiana Augusta i skończyła się w 14 roku. Z kolei w roku 79 powiększono wymiary amfiteatru do obecnych wymiarów. Legenda głosi, że pomysłodawca powiększenia obiektu, cesarz Wespazjan chciał spełnić życzenie swojej kochanki Cenidy. Roboty zakończyły się w 81 roku za panowania Tytusa Flawiusza. W starożytności amfiteatr był przede wszystkim areną walk gladiatorów (do początku V wieku), a także przedstawiano w nim naumachie (arena była wypełniona wodą, gdzie odbywały się widowiska pokazujące bitwy morskie). Członkowie wspólnoty chrześcijańskiej byli torturowani w amfiteatrach na wiele okrutnych sposobów, co doprowadziło do masowego rozwoju kultu męczenników. Tak było z historią męczeństwa św. Germana w miejscowym amfiteatrze, który później stał się patronem Puli.

Od średniowiecza do czasów obecnych

Czasy średniowiecza zapoczątkowały niszczenie obiekty. Z początku miejscowa ludność zaopatrywała się tutaj w kamień. Dopiero w XIII wieku patriarcha Akwilei zakazał tego procederu i arena stała się miejscem, gdzie organizowane były turnieje rycerskie i targi. W XVI wieku istniały plany przeniesienia amfiteatru w całości do Wenecji lub pozyskania kamienia jako budulca na pałace i budowle dla Doży Wenecji. W 1709 roku po raz ostatni wykorzystano miejscowy kamień, gdy budowano miejscową dzwonnicę. Prace konserwatorskie rozpoczęły się w XIX wieku za czasów gubernatora Ilirii Auguste de Marmonta.

10kun
amfiteatr pula na rewersie banknotu 10 kun chorwackich

Amfiteatr w Puli obecnie pomieści 5000 osób (miejsca siedzące). Odbywają się tutaj koncerty, m.in. występowali: Luciano Pavarotti, Jose Carreras, Alanis Morissette, Sting, Elton John, Seal, Andrea Bocelli czy Sinéad O’Connor. Z ciekawostek można dodać, że amfiteatr widnieje na rewersie chorwackiego banknotu o nominale 10 kun. W tym miejscu od 1954 roku odbywa się także Festiwal Filmowy, a także rozgrywane są tutaj mecze hokeja.

Tomek

źródło:

[1] http://www.ami-pula.hr

Amfiteatr w Puli (Koloseum), Pula, Chorwacja

Podziel się swoją opinią lub może chcesz coś dodać do dyskusji?

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.