Do 21 grudnia 2007 roku na mocy układu z Schengen, na południu województwa śląskiego, w powiecie cieszyńskim, gminie Istebna, funkcjonowało polsko-czeskie przejście małego ruchu granicznego łączące Jaworzynkę (niem. Jaworzinka) z Herczawą (cz. Hrčava, niem. Hertschawa). Obecnie ma status zlikwidowanego przejścia, jednak jak pokazała pandemia COVID-19, przejście było zamknięte i stałą tam straż graniczna i policja. Pomimo tych obostrzeń przekraczane jest przez wielu turystów, nie tylko polskich i czeskich. Wzdłuż granicy biegną bowiem szlaki turystyczne (zielony, żółty, rowerowy).
Ostatnie przejście graniczne
Powstało 19 lutego 1996 roku i było czynne między 06:00 a 22:00 przez cały rok. Mogli je przekraczać piesi, rowerzyści, motorowerzyści (pojemność skokowa silnika do 50 cm³) oraz transport rolniczy. Kontrolę graniczną i celną osób, towarów i środków transportu prowadziła Strażnica Straży Granicznej w Jaworzynce, a późnej Placówka Straży Granicznej w Jaworzynce.
Czasy Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej i Czechosłowacji
W czasach kiedy to istniała Czechosłowacka Republika Socjalistyczna w tym miejscu
funkcjonowało polsko-czechosłowackie przejście graniczne małego ruchu granicznego Jaworzynka-Hrčava II – II. Powstało 13 kwietnia 1960 roku i mogły je przekraczać osoby i środki transportu na podstawie przepustek w związku z użytkowaniem gruntów. Otwierane było po uzgodnieniach obu stron. Odprawą zajmowały się Wojska Ochrony Pogranicza, a dokładnie WOP Jaworzynka. Zostało ono zlikwidowane formalnie 24 maja 1985 roku.
II Rzeczpospolita Polska
Z kolei w II Rzeczpospolitej istniało polsko-czechosłowackie przejście graniczne Jaworzynka-Hrčava (miejsce przejściowe po drogach ulicznych), w rejonie znaku granicznego nr 6. Było punktem przejściowym z prawem dokonywania odpraw mieszkańców pogranicza, bez towarów w czasie i na zasadach obowiązujących urzędy celne, ustawione przy drogach kołowych. Mały ruch graniczny był dopuszczony przez okazywanie przepustek jednorazowych, stałych i gospodarczych.
Po II wojnie światowej
W październiku 1945 roku Naczelny Dowódca Wojska Polskiego nakazał sformować na granicy państwowej 51 przejściowych punktów kontrolnych. Graniczna Placówka Kontrolna Jaworzynka powstałą w 1945 roku jako Drogowy Przejściowy Punkt Kontrolny (PPK Jaworzynka) – III kategorii o etacie nr 8/12. Obsada PPK składała się z 10 żołnierzy i 1 pracownika cywilnego w strukturach 9. Oddziału Ochrony Pogranicza. Rozformowano go jesienią 1946 roku.
Niedaleko tego przejścia znajduje się trójstyk polsko-czesko-słowacki, który opisujemy w tym miejscu.
Jaworzynka - Lupienie, 01154, Herczawa, okres Frýdek-Místek, Kraj morawsko-śląski, 73985, Czechy
Uwielbiam odkrywać miejsca, w których nie byłem. Chodzę po górach i podróżuję. Interesuje mnie historia, sport oraz etnografia. Zajmuję się także genealogią rodzinną.
